TİHEK KARARINI SHOW HABER’E VERMİŞ OLDUĞUMUZ RÖPORTAJ DA DEĞERLENDİRDİK

TİHEK (Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu)’in bekarlara ve özellikle bekar erkeklere ev kiralamak istemeyen ev sahiplerine yönelik cinsiyet ve medeni hal nedeniyle ayrımcılık yasağını ihlal ettikleri gerekçesiyle verdiği idari para cezası kararını Show Haber de değerlendirdik.

SOMUT OLAY

İstanbul’da yaşayan bekar bir kişinin ev kiralamak için gittiği emlakçı “ev sahibi bekara ev vermiyor” deyince hakkını aramak için Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na başvurusunu yapmıştır. Başvuruyu değerlendirmeye alan kurum ev ilanındaki, “Bayana ve aileye uygun” ifadesine dikkat çekmiş ve sorunun evli-bekar meselesi değil, cinsiyet kaynaklı bir önyargı olduğunu vurgulamıştır. Bir başka ifadeyle “cinsiyetçilik ve ayrımcılık” gerekçesiyle ev sahibi ve emlakçıya idari para cezası vermiştir.

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 19.11.2019 tarih, 2019/2118 başvuru ve 2019/64 karar sayılı kurul kararında “…Ayrımcılık yalnızca ulusal hukukun değil, aynı zamanda uluslararası insan hakları hukukunun da temelinde yer almaktadır. Bu nedenle maliki olduğu evin üzerindeki yetkisini hukuk düzeninin sınırları içinde kullanmış olduğundan söz edilemeyen ev sahibinin ayrımcılık yasağını ihlal ettiği ve emlakçının da bu kabahatin işlenişine iştirak ettiği tespit edilmiştir.” şeklinde hüküm kurarak her ikisine de idari para cezası vermiştir.

İLGİLİ MEVZUAT

Anayasa’nın “Kanun önünde eşitlik” kenar başlıklı 10’ uncu maddesi şöyledir: “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.

6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun “Eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı” kenar başlıklı 3’üncü maddesi şöyledir: “(1) Herkes, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada eşittir. (2) Bu Kanun kapsamında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, mezhep, felsefi ve siyasi görüş, etnik köken, servet, doğum, medeni hâl, sağlık durumu, engellilik ve yaş temellerine dayalı ayrımcılık yasaktır.

Yine 20.04.2016 tarih ve 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun “ayrımcılık türleri” kenar başlıklı 4. maddesinin 1’inci fıkrasında, ayrımcılık türleri;

• Ayrı tutma
• Ayrımcılık talimatı verme ve bu talimatları uygulama
• Çoklu ayrımcılık
• Doğrudan ayrımcılık
• Dolaylı ayrımcılık
• İşyerinde yıldırma
• Makul düzenleme yapmama
• Taciz
• Varsayılan temele dayalı ayrımcılık.” olarak sıralanmıştır

Aynı kanunun “Başvurular” başlıklı 17’nci maddesinin 1’inci fıkrasında “Ayrımcılık yasağı ihlalinden zarar gördüğü iddiasında bulunan her gerçek ve tüzel kişi Kuruma başvurabilir.” hükmü bulunmaktadır.

Tüm bunların yanı sıra ayrımcılık yasağı, uluslararası insan hakları hukukunun temelinde yer almakta ve pek çok uluslararası insan hakları sözleşmesinde özel olarak düzenlenmektedir. Türkiye’nin de tarafı olduğu AİHS (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi)’in 14. Maddesi’ne göre; “Bu Sözleşme de tanınan hak ve özgürlüklerden yararlanma, cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasal veya diğer kanaatler, ulusal veya sosyal köken, ulusal bir azınlığa mensupluk, servet, doğum veya herhangi başka bir durum bakımından hiçbir kişiye ayrımcılık yapılmaması güvence altına alınır.” hükmü yer almaktadır.

Sonuç olarak sizde yukarıda saydığımız herhangi bir nedenden dolayı kendinize ayrımcılık yapıldığını düşünüyorsanız TİHEK (Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu)’e başvurunuzu yapabilirsiniz.

Av. Muhammet Gazi AVDAL / Gazi Hukuk ve Danışmanlık Bürosu